Психологи ĕçне тата унпа çыхăнман специальноçсене алла илекен студентсен кăмăл-туйăмĕ ăс-тăнра, шухăшлавра палăрнин килĕшӳлĕхне пулăмсен ушкăнĕ пек хаклани
Научная статья
- Опубликовано в:
- Пĕтĕм тĕнче ăслăлăх журналĕ «Вĕренӳ аталанăвĕ». Том 6
- Автор:
- Федосина С. С. 1
- Рубрика:
- Вӗренӳре усă куракан психологи
- Страницы:
- 72-79
- Получена: 05.05.2023 / Принята: 09.09.2023 / Опубликована: 19.09.2023
- Рейтинг:
- Статья просмотрена:
- 1320 раз
- Размещено в:
- doaj РИНЦ
- ГОСТ
Для цитирования:
Федосина С. С. Психологи ĕçне тата унпа çыхăнман специальноçсене алла илекен студентсен кăмăл-туйăмĕ ăс-тăнра, шухăшлавра палăрнин килĕшӳлĕхне пулăмсен ушкăнĕ пек хаклани // Вĕренӳ аталанăвĕ. 2023. Т. 6, № 3. pp. 72-79. ISSN 2619-1466. DOI 10.31483/r-106675. EDN XDQOVT.
УДК 159.9.07
DOI: 10.31483/r-106675
Аннотаци
Кăмăл-туйăм психологийĕнче «эмоци, кăмăл-туйăм» ăнлава кулленхи пурнăçра та, ăслăлăхра та татăклăн, уçăмлăн ăнлантарманнине нумай хут палăртнă. Çавна пула çакăн пек шухăшсем çуралаççĕ: «Çынсем кулленхи пурнăçра кăмăл-туйăм пирки мĕн шутлани кăмăл-туйăма пулăмсен ушкăнĕ пек хаклама май паракан пур енсене те, пĕтĕм пахалăха та ярса илет-ши?»; «Çынсем кăмăл-туйăм психологийĕпе çыхăннă ятарлă пĕлӳ илсен шухăшлав мĕнлерех улшăнать-ши?» Психологи ĕçне тата унпа çыхăнман специаль-ноçсене алла илекен студентсен кăмăл-туйăмĕ ăс-тăнра, шухăшлавра палăр-нин килĕшӳлĕхне пулăмсен ушкăнĕ пек хакласси пирĕн тĕпчев тĕллевĕ пулса тăчĕ. Тĕпчев ирттерме психологипе çыхăнман специальноçсене алла илекен (100 каччăпа 110 хĕр, вăтамран – 19 çултисем) тата психологи ĕçне алла илекен (31 каччăпа 159 хĕр, вăтамран – 20 çултисем) студентсене суйласа илнĕ. Даннăйсем пухмалли çак мелсене суйласа илтĕмĕр: определени (палăрту) меслечĕ (çынна сăмах мĕне пĕлтернине, ăна ыттисенчен уйăракан енсене татӑклӑ палӑртма ыйтни); ассоциаци меслечĕ (шухăшсемпе ăнлавсен çыхăнулăхне палăртни); пухнă хуравсен килĕшĕвне хаклама çак мелсемпе усă курнă: тăтăшлăх анализĕ; Э. Рошăн кил-йыш пĕрешкеллĕхĕн меслечĕ; Пирсон ассоциацийĕн коэффициенчĕ; А.В.Карпов сĕннĕ когерентлăх (талккăшпа вăхăтра пĕрешкел е çывăх пахалăхлă пулнăран япаласемпе пулăмсен ăс-тăнра йĕркеленекен çыхăнăвĕ), дивергентлăх (уйрăм çын, индивидуум пĕр ыйтăва, задачăна татса пама темиçе çул-йĕр шыраса тупма пултарни) тата тытăм, структура йĕркеленĕвĕн индексĕсене шутласа кăлармалли меслет. Тĕпчев çакна кăтартса пачĕ: 1) психологи ĕçне алла илмен студентсен хуравĕсем тăрăх: вĕсен валидлăх (юрăхлăх), когерентлăх тата тытăм йĕрке-ленĕвĕн шайĕ пĕчĕкрех, вĕсем корреляци (çыхăнура тăракан япаласемпе пулăмсенчен пĕри улшăнни теприне те улăштарни) çыхăнăвĕсене сахалрах йĕркелеççĕ; 2) çак кăтартусем психологи ĕçне алла илекен студентсен чылай пысăкрах. Тупса палăртнă уйрăмлăхсем илекен пĕлӳ спецификипе, хăйне евĕрлĕхĕпе çыхăнма пултараççĕ. Психологи дисциплинисемпе паллашнă чух эмоци, кăмăл-туйăм пулăмĕсем пирки нумайрах пĕлни те вĕсен шутнех кĕрет. Çав вăхăтрах психологи ĕçне алла илекен студентсен хуравĕсене пĕтĕмпех килĕшӳллĕ тесе калама çук. Килĕшӳлĕх çукки «эмоци, кăмăл-туйăм» ăслăлăх ăнлавне уçăмлатакан пахалăхсен, енсен пуххине палăртма йывăррипе çыхăннă теме пулать. Пĕтĕмлетӳре педагогсене студентсен кăмăл-туйăмĕ ăс-тăнра, шухăшлавра палăрнин килĕшӳлĕхне пулăмсен ушкăнĕ пек хаклама май паракан пахалăхсен шайне ӳстерме пулăшакан сĕнӳсене илсе панă.
Тӗп сӑмахсем
Список литературы
- 1. Артищева Л. В. Представленность психических состояний в субъективном опыте личности / Л. В. Артищева // Коллекция гуманитарных исследований. 2018. – №4 (13). – C. 35–47. – EDN YOVSFV
- 2. Карпов А. В. Структура и сущность субъективной реальности: в 2 т. Т. 1. Сенсорика. Процессы. Сознание / А. В. Карпов. – Ярославль: Филигрань, 2021 – 627 с.
- 3. Карпов А. В. Структура метакогнитивной регуляции информационной деятельности / А. В. Карпов, А. А. Карпов. – Ярославль: Филигрань, 2022. – 816 с. – EDN PTNMWV
- 4. Бергфельд А. Ю. Метод контент-анализа в психологических исследованиях / А. Ю. Бергфельд, О. И. Кильченко, Е. В. Шевкова [и др.]; под ред. О. И. Кильченко. – Пермь: Пермский государственный университет, 2007. – 104 с.
- 5. Леонтьев А. Н. Очерк теории аффективности: предисловие А. А. Леонтьева и Д. А. Леонтьева / А. Н. Леонтьев; под ред. А. Л. Журавлева // Психологический журнал. – 2004. – Т. 25. №4. – С. 75–89. – EDN OXHXGB
- 6. Плампер Я. История эмоций / Я. Плампер; пер. с англ. К. Левинсона. – Москва: Новое литературное обозрение, 2018. – 568 с.
- 7. Подпругина В. В. Ментальные репрезентации базовых эмоций / В. В. Подпругина. – Москва, 2003. – 32 с. – EDN LYXUEC
- 8. Прохоров А. О. Ментальные репрезентации психических состояний: феноменологические и экспериментальные характеристики / А. О. Прохоров // Экспериментальная психология. – 2016. – Т. 9. №2. – С. 23–37. – DOI: 10.17759/exppsy.2016090203. – EDN WMTNBR
- 9. Прохоров А. О. Образ психического состояния / Прохоров А. О. – Москва: Институт психологии РАН, 2016. – 245 с. – EDN WNFHCP
- 10. Прохоров А. О. Ментальные репрезентации психических состояний / А. О. Прохоров. – Москва: Институт психологии РАН, 2021. – 186 с. – – ISBN 978-5-9270-0433-1. – DOI 10.38098/mng.2021.005. – EDN GJUGTF
- 11. Прохоров А. О. Ментальные репрезентации психических состояний: теоретические и экспериментальные аспекты / А. О. Прохоров // Познание и переживание. – 2021. – Т. 2. №2. – С. 28–52. – DOI: 10.51217/cogexp_2021_02_02_02. – EDN VPCMGG
- 12. Сергиенко Е. А. Модель психического: Структура и динамика / Е. А. Сергиенко, А. Ю. Уланова, Е. И. Лебедева. – Москва: Институт психологии РАН, 2020. – 503 с.
- 13. Степашкина В. А. Соотношение концептов «ментальная репрезентация» и «образ мира» в психологии / В. А. Степашкина // Общество: социология, психология, педагогика. – 2016. – №12. [Электронный ресурс]. – Режим доступа: https://dspace.kpfu.ru/xmlui/viewer?file=109187;stepashkina.pdf&sequence=-1&isAllowed=y (дата обращения: 10.03.2023).
- 14. Холодная М. А. Психология понятийного мышления: от концептуальных структур к понятийным способностям / М. А. Холодная. – Москва: Институт психологии РАН, 2012. – 288 с. – EDN RBCBXF
- 15. Чернов А. В. Ментальные репрезентации познавательных состояний заинтересованности и вдохновения / А. В. Чернов; под ред. А. Л. Журавлева, Е. А. Сергиенко // Психология – наука будущего. – 2015. – С. 531–534. – EDN QKBWVF
- 16. Barrett L. F. Are Emotions Natural Kinds? / L. F. Barrett // Perspectives on Psychological Science. – 2006. – Vol. 1 (1). – P. 28–58. – DOI 10.1111/j.1745–6916.2006.00003.x
- 17. Bowman C. R. Coherent category training enhances generalization in prototype-based categories / C.R. Bowman, D. Zeithamova // Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition. Advance online publication. – 2023. – DOI 10.1037/xlm0001243
- 18. Izard C. E. The Many Meanings. Aspects of Emotion: Definitions, Functions, Activation, and Regulation / C. E. Izard // Emotion Review. – 2010. – №2 (4). – P. 363–370. – DOI 10.1177/1754073910374661
- 19. Murphy G. L. The two faces of typicality in category-based induction / G. L. Medin, B. H. Ross // Cognition. – 2005. – Vol. 95 (2). – P. 175–200. – DOI 10.1016/j.cognition.2004.01.009
- 20. Scherer K. R. Theory convergence in emotion science is timely and realistic / K. R. Scherer // Cognition and Emotion. – 2022. – Vol. 36:2. – P. 154–170. – DOI 10.1080/02699931.2021.1973378
- 21. Simon D. (2012). Uncovering differences in the conceptual views of expert and novice teachers through concept maps produced by SConSAT interviews / D. Simon, T. Levin // Proceedings of the Fifth International Conference on Concept Mapping [Электронный ресурс]. – Режим доступа: https://cmc.ihmc.us/cmc2012papers/cmc2012-p54.pdf (дата обращения: 24.03.23).
- 22. Solomon S. H. Implementing a concept network model / S. H. Solomon, J. D. Medaglia, S. L. Thompson-Schill // Behavior Research Methods. – 2019. – Vol. 51 (4). – P. 1717–1736. – DOI 10.3758/s13428–019–01217–1. – EDN HAPEQJ
Комментарии(0)